Docu Gedenkstätte Berlin-HsH

In deze korte veldwerk documentaire biedt ik inzicht in het proces van visueel antropologisch onderzoek en belicht de relatie tussen fysieke plaatsen en herinnering in de vroegere Stasi-gevangenis, nu Gedenkstätte Hohenschönhausen, in Berlijn.

Ik participeerde in de rondleidingen die door voormalig gevangenen werden gegeven. Verslaglegging van de route en inhoud van de rondleidingen was praktisch gezien alleen mogelijk door te filmen. Niet alleen kon ik hierdoor de inhoud (verhaal & route), maar ook de aard (mobiel) van de rondleidingen vastleggen. Onderzoeksfilm wordt door Collier & Collier (1986) gedefinieerd als “containing relatively undisturbed process and behavoir”. Om dit te bereiken filmde ik alle rondleidingen van begin tot eind, zonder onderbrekingen, zonder eigen verhaallijn, en met mijn camera zoveel mogelijk de bewegingen van de rondleider volgend, hierdoor ontstond er een systematische verzameling van vergelijkbare data. Deze visuele opnames maakten het mogelijk om, achteraf, van elke rondleiding een gedetailleerde kaart te tekenen waardoor vergelijking van zowel ruimtelijke kenmerken als inhoudelijk verhaallijnen en de manier waarop beiden elkaar beïnvloeden in de organisatie, coördinatie en inhoud van de rondleidingen mogelijk werd. Door de routes en inhoud van de rondleidingen vervolgens te gebruiken als basis voor de opvolgende interviews werd duidelijk hoe betekenis werd gecreëerd door de voormalig gevangenen en kon ik mijn eigen interpretaties naast die van hen leggen waardoor een balans in insider- en outsider perspectief ontstond.

Deze documentaire maakt onderdeel uit van het antropologisch veldwerk onderzoek dat ik in 2010 in Berlijn heb uitgevoerd. Meer informatie over mijn onderzoek vind je op de project-pagina onderzoek Berlijn.